Het hoofd van David Michael Stith lijkt ons niet de meest aangename plek om te toeven: afgaande op ‘Heavy Ghost’, het behoorlijk weirde debuut van de New Yorker, stikt het er van de muizenissen, twijfels en in schapenvacht gehulde demonen. Op de plaat verpakt de nieuwe golden boy van Sufjan Stevens die roerselen in etherische folkparels, volgestouwd met bizarre stemmetjes en sprookjesachtige arrangementen. Daarmee won hij in geen tijd heel wat zieltjes voor zich, inclusief het onze.


Deze maand brengt de nogal mensenschuwe Amerikaan al dat moois voor het eerst op de Belgische bühnen. Als hij dat zelf ziet zitten, tenminste. Maar laat ons beginnen met een makkelijke vraag:

HUMO Waarom maak je eigenlijk muziek?
Stith «Ik móét muziek maken. Dat is voor mij heel vanzelfsprekend. Waarschijnlijk ligt het aan mijn komaf. Mijn zussen zijn operazangeressen, mijn moeder speelt piano en mijn vader is muziekleraar. Door zelf songs te schrijven, probeer ik muziek ook beter te begrijpen. Dat lijkt me normaal: wanneer je verliefd wordt op een meisje, wil je haar kunnen doorgronden. Met muziek net hetzelfde.»

HUMO Wil je ook iets delen?
Stith «Eigenlijk niet. Als delen je uitgangspunt is, moet je nadenken over wat anderen ervan zullen vinden. Dan ga je de boodschap controleren en dat is absolúút mijn bedoeling niet. Als je zoals ik eerlijkheid en puurheid nastreeft, werkt de gedachte aan andermans reacties heel beklemmend.»

HUMO Leg dan eens uit waarom je regelrecht tegen dat principe in toch platen uitbrengt.
Stith «Omdat Sufjan Stevens (de eigenaar van het label Asthmatic Kitty, red.) het me gevraagd heeft, en omdat ik niet meer bang ben voor de mening van anderen. Weet je, naar buiten treden met deze plaat is een grote overwinning op mezelf. Ik ben altijd extreem onzeker en verlegen geweest, maar beetje bij beetje heb ik de angst om mezelf te uiten overwonnen. Zelfzekerheid is als een spier die je kunt trainen. Hoe meer je eraan werkt, hoe leuker het wordt om stukjes van jezelf prijs te geven., bijvoorbeeld door muziek uit te brengen of door deze open conversatie te voeren met een wildvreemde als jij.»

HUMO Hoe bereik je die puurheid waar je het net over had?
Stith «Door achter mijn computer te kruipen, op record te rammen en alles er gewoon uit te laten vloeien. Je moet openstaan voor wat in je zit. Vergelijk het met dansers: die denken ook niet na over alle bewegingen die ze maken. Die komen gewoon.»

HUMO Luister je thuis soms naar ‘Heavy Ghost’?
Stith «Tuurlijk! De eerste drie maanden heeft de plaat bijna non-stop opgestaan. Pas dan heb ik ontdekt dat er veel meer links zijn tussen de teksten dan ik aanvankelijk dacht. Dat was behoorlijk confronterend. Maar ik ga er niet te veel over vertellen. Ieder moet de lyrics maar op zijn eigen manier interpreteren.»

HUMO Je songs worden soms vergeleken met nachtmerries. Leveren je eigen dromen je inspiratie?
Stith «Na een vreemde droom kruip ik inderdaad weleens achter mijn instrumenten. Eigenlijk komen de meeste nummers voort uit onbestemde, onverklaarbare gevoelens of ervaringen. Zoals in nachtmerries dus, maar je kunt het evengoed visioenen of dagdromen noemen. Om die te verwerken, kom je niet ver met woorden – anders had ik wel een boek geschreven – dus vertaal ik ze in songs.»

HUMO Je hebt in verscheidene koffieshops gewerkt. Haalde je veel voldoening uit die jobs?
Stith «Ik drink graag koffie. Ja dus (lacht). Dat werk was vooral goed om mijn sociale vaardigheden wat op te vijzelen: lachen naar de mensen, doen of je hun vriend bent en een beetje zelfvertrouwen uitstralen. Daardoor ben ik nu in staat om voor een publiek te gaan staan. Én om voortreffelijke cappuccino’s te bereiden, natuurlijk.»

HUMO Ik heb gehoord dat je na een faliekant afgelopen opvoering van ‘Phantom of the Opera’ een tijdlang niets meer van muziek wilde weten.
Stith (giechelend) «Ik denk dat ik toen elf of twaalf was. We moesten die musical opvoeren voor de hele school en ik speelde het spook. Veel weet ik er niet meer van - ik heb de herinnering verdrongen – behalve dan dat mijn vrouwelijke tegenspeelster enorm uit haar bek stonk. Na de show heb ik mijn ouders gemeld dat ik nooit meer op een podium wenste te kruipen. Er waren nog andere redenen voor die plotse afkeer van muziek hoor, bijvoorbeeld het feit dat ik thuis alleen maar klassieke muziek en kerkliederen hoorde. Maar de adem van dat meisje was waarschijnlijk de druppel. »

HUMO Je hebt de draad pas vijf jaar geleden weer opgepakt, na je verhuis naar New York City. Was de stad de prikkel die je nodig had?
Stith «Niet zozeer de stad, maar wel de mensen die ik er leerde kennen. Vooral Shara Worden van My Brightest Diamond was ontzettend belangrijk. Toen ik haar de eerste keer zag optreden, was ik totaal van de kaart. Haar muziek klonk precies als de mixtapes die ik voor mezelf samenstelde. En toen ik zag hoe de kliek van Asthmatic Kitty, met Sufjan Stevens voorop, steeds kwam supporteren wist ik: dit wil ik ook. We geraakten vrij snel bevriend en in ruil voor een kopietje van het muziekprogramma Pro Tools heb ik Shara geholpen met het opnemen van haar debuutplaat. Ze heeft me daarna flink gepusht om zelf demo’s op te nemen. Zonder haar was ‘Heavy Ghost’ er nooit geweest.»

HUMO Wat heb je van Sufjan Stevens geleerd?
Stith «Dat je werkelijk álles kunt gebruiken om geluiden mee te maken! Op mijn album hoor je hem het rooster van een ventilator betokkelen met een muntje en in de lucht knippen met een schaar. Hij is op vele vlakken een voorbeeld: hij presenteert zichzelf ook als een simpele, schuchtere kerel die gewoon muziek maakt uit noodzaak. En hij is ook veel meer een songsmid dan een performer, net als ik.»

HUMO Sta je intussen graag voor een publiek?
DM Stith «Optreden is mijn ding niet, nooit geweest. Liedjes schrijven vind ik veel interessanter dan liedjes spelen. Maar intussen ben ik wel benieuwd wat het geeft om de plaat - waarin toch heel wat onconventionele geluiden zitten - live te brengen. Een helse klus, want voor mij is het allemaal nog nieuw en op het podium zijn we slechts met vijf. Maar it should be fun.»

HUMO ‘Heavy Ghost’ wordt intussen overal te lande op klaroengeschetter onthaald. Wat doet dat met je?
Stith «Ik heb de tijd nog niet gehad om daarvan te genieten. De voorbije maanden heb ik vooral gewerkt en véél te weinig geslapen: ik geef kunstles, ik doe ontwerpwerk voor het label, ik probeer mijn studies grafische vormgeving af te maken en ik oefen als een gek om een degelijke liveshow op poten te zetten. Ik zou echt eens moeten leren genieten. Ik maak er werk van, beloofd.»


(gepubliceerd in Humo, april 2009)